Święta i wydarzenia w Grecji

Jeżeli planujemy wakacje w Grecji warto wybierając termin zorientować się czy przypadkiem w czasie naszego pobytu nie wypadają jakieś święta. Po pierwsze dlatego, że możliwość uczestnictwa lub obserwacji z boku może być nie lada okazją do poznania z bliska zwyczajów panujących w Grecji, a po drugie (dla tych bardziej wrażliwych) być może któreś z tych dni są po prostu wolne od pracy co dla niektórych pewnie może stwarzać jakąś uciążliwość. Zobaczmy więc co się takiego dzieje w Grecji w ciągu całego roku. Pamiętać należy jednak, że te dni są wyjątkowo ważne dla Greków, dlatego z naszej strony najważniejsze abyśmy okazali szacunek i nie przeszkadzali przede wszystkim. Nie traktujmy tych świąt więc jako atrakcji turystycznej. Przyglądajmy się z boku, ale pozwólmy mieszkańcom uczcić ważne dla nich święta.
A może właśnie szczególnie chciałabyś / chciałbyś być bliżej tego co greckie?

I-sza połowa roku

1 stycznia -  Πρωτοχρονια (Protochronia)

Sylwester / Nowy Rok  - w Grecji: dzień wolny od pracy
Dzień wolny również w Polsce :) Tego nie trzeba tłumaczyć :D

6 stycznia - Święto Objawienia Pańśkiego Theophaneia Θεοφανεια (lub Epiphany) 

6 stycznia - Święto Trzech Króli znane w Polsce.
W Grecji w tym dniu obchodzone jest jedno z ważniejszych Świąt zwane Świętem Objawienia Pańskiego, ustanowione na pamiątkę chrztu Jezusa. Połączone jest ze święceniem wody. W tym dniu odbywa się wiele procesji i pochodów, wszystkie zmierzają w  kierunku wody aby dokonać jej poświęcenia. Kapłan po odprawieniu modlitwy wrzuca krzyż do wody. Wówczas młodzi mężczyźni wskakują do niej, na znak oczyszczenia duszy, by wyłowić krzyż. Ten który pierwszy wyłowi krzyż przez cały rok będzie się cieszył błogosławieństwem i szczęściem.
Dzień poprzedzający - tj. 5 stycznia określany jest jako święty, w którym obowiązuje ścisły post. Odwiedzane są również kościoły.

Czysty poniedziałek Καθαρά Δευτέρα (Kathara Deftera)

Święto ruchome - pierwszy dzień wielkiego postu - obchodzone jest na 7 tygodni przed  prawosławną Wielkanocą. Analogia do katolickiej środy popielcowej. Zresztą Święto to zwane jest również poniedziałkiem popielcowym. Odnosi się do oczyszczenia fizycznego i duchowego. W 2018 r. święto to przypadać będzie na 19 lutego.

25 marca -  Dzień Niepodległości Εικοστή Πέμπτη Μαρτίου (Eikosti Pempti Martiou)

Święto Narodowe Grecji - największe Święto mające na celu upamiętnienie 25 marca 1821 r. kiedy to wybuchło największe Powstanie Greckie prowadzące do wyzwolenia Grecji spod tureckiej okupacji. Tego samego dnia przypada również Święto Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny.

Jest to dzień wolny od pracy, bardzo hucznie obchodzony. Przez ulice przechodzą wielkie pochody z flagami greckimi. W większości miast odbywają się uroczystości.

Wielki Piątek Μεγάλη Παρασκευή (Megali Paraskewi)

Święto ruchome. W Grecji stosowany jest kalendarz juliański, dlatego część świąt (mimo, że takich jak w kościele rzymsko - katolickim) obchodzona jest w innych terminach. W Grecji, w 2018 r. wielki piątek przypadać będzie na 6 kwietnia.

Niedziela Wielkanocna Κυριακή του Πάσχα (Kyriaki tou Pascha)

Święto ruchome. W Grecji niedziela wielkanocna w 2018 r. przypadnie na 8 kwietnia.

Poniedziałek Wielkanocny Δευτέρα του Πάσχα (Deftera tou Pascha)

Święto ruchome. W 2018 r. w Grecji to święto przypadnie na 9 kwietnia.

1 maja - Święto Pracy Εργατική Πρωτομαγιά (Ergatiki Protomagia)

Święto stałe- dzień wolny od pracy podobnie jak w Polsce.

Zesłanie Ducha Świętego πεντηκοστή (Pentecosti)

Inaczej Pięćdziesiątnica (50 dzień po zmartwychwstaniu Jezusa). Święto ruchome. W 2018 r. w Grecji święto to przypadnie na dzień 27 maja i 28 maja - Poniedziałek Zesłania Ducha Świętego

II-ga połowa roku

15 sierpnia - Święto Wniebowzięcia Maryi Panny Κοιμησις Θεοτοκου (Koimisis Theotokou)

Dzień wolny od pracy, podobnie jak w Polsce.

Zakynthos

24 sierpnia - Święto Dionizosa na Zakynthos (na pamiątkę przeniesienia relikwii)

Obchody tego święta trwają 3 dni. Święto jest bardzo hucznie obchodzone na pamiątkę przenosin relikwii Dionizosa ze Strofades. Dionizos jest patronem wyspy Zakynthos. W dniu 17 grudnia również obchodzone jest Święto Donizosa - na pamiątkę jego narodzin. Dzień ten jest obchodzony równie hucznie.
Święto to zrzesza masę wiernych mieszkających na Zakynthos ale również pielgrzymów przybywających licznie z różnych regionów kraju.
Podczas tych uroczystości relikwie Świętego wystawiane są dla wiernych, którzy w wielogodzinnych kolejkach czekają by móc ucałować jego stopy.
Podczas obchodów trumna w wielkim pochodzie obnoszona jest przez ulice stolicy wyspy (przyp. Zakynthos). Większość ulic jest wówczas pozamykana dla ruchu pojazdów. Zakazane jest również parkowanie na trasie przejścia pochodu. W pochodzie biorą udział władze kościelne, urzędowe, mieszkańcy, pielgrzymi, szkoły oraz coraz więcej turystów. Całość pochodu oprawiona jest muzyką orkiestr dętych. Jest to okres zabawy i radości. Procesję kończy pokaz fajerwerków.

Santorini

wrzesień - Festiwal sztucznych ogni - Święto Wulkanu na Santorini ηφαίστεια φεστιβάλ (Ifaisteia Festival)

Święto upamiętniające wielki wybuch wulkanu na Santorini. W różnych źródłach odnalazłam informację, o dwóch terminach: w połowie sierpnia i w połowie września. My mieliśmy niebywałą okazję podziwiać festiwal wulkanu 17 września 2016 r. Podczas powrotu z wyspy Ios (w linku znajdziesz opis i zdjęcia). W 2017 r. święto wulkanu obchodzone było 16 września. Całe widowisko to wielka seria wybuchów sztucznych ogni, niesamowita gra świateł. Wszystko rozgrywa się na wyspie Nea Kameni. Cały wulkaniczny stożek obłożony jest materiałami pirotechnicznymi, które wybuchając nocą przypominają iskrzącą się lawę wyrzucaną w seriiach wybuchów wulkanu, oraz lawę spływającą po zboczach skał Nea Kameni tonącą w wodach zalewających kalderę. Naprawdę warto być świadkiem takiego widowiska. Idealny widok to zachodnia część Santorini lub pokład statku na kalderze.
Zobacz również: Nasza wyprawa na wulkan Nea Kameni

28 października Dzień OXI Ημέρα του Όχι (Imera tou Ochi)

Wielkie greckie narodowe święto. Najważniejsze święto odnoszące się do I wojny Światowej i wydarzeń związanych ze sprzeciwem Grecji przeciwko państwom Osi.

6 grudnia - Dzień Świętego Mikołaja Άγιος Νικόλαος (Agios Nikolaos)

To nie jest ten Mikołaj z Laponii, który przynosi prezenty. W Grecji, 6 grudnia obchodzone jest święto patrona żeglarzy, rybaków oraz samej Grecji. Święty Mikołaj czczony jest zarówno na wyspach jak i na kontynencie. Jest to zauważalne szczególnie w nazwie wielu miasteczek, portów, kapliczek, czy kościołów. Prezentów natomiast należy spodziewać się nieco później, przynosi je Święty Vasilis w Nowy Rok.

Zakynthos

17 grudnia - Święto Dionizosa na Zakynthos (na pamiątkę urodzin Dionizosa)

Święto obchodzone na cześć patrona wyspy Zakynthos - Świętego Dionizosa. Uroczystości na część świętego obchodzone są dwa razy do roku - również w dniu 24 sierpnia (spójrz wyżej) Obchody są organizowany w bardzo podobny sposób zarówno w sierpniu jak i w grudniu. Są to trzydniowe uroczystości połączone z pochodem - wystawieniem trumny z relikwiami świętego, do którego podążają liczni wierni. Jest to święto radości i zabawy (zobacz opis dla 24 sierpnia).

25 i 26 grudnia - Boże Narodzenie Χριστούγεννα (Christougenna)

Święto obchodzone w terminie tak jak w Polsce, różnice natomiast zauważalne są już na etapie dekoracji. W Grecji zamiast choinki, stroi się łodzie, lub drzewka w łodziach. Jest to najbardziej popularne głównie na wyspach, ale i w wielu miastach na kontynencie. Związane jest to przede wszystkim z ważną rolą morza w życiu i gospodarce Greków.
Okres świąteczny zwany jest Dodekaimero obejmuje bowiem nie tylko Święta Bożego Narodzenia, ale cały okres aż do 6 stycznia. Najważniejszym Świętem dla Greków jest Wielkanoc i zmartwychwstanie Jezusa. Boże Narodzenie nie jest tak istotne, natomiast jest równie uroczyście obchodzone. Dlaczego dzień Wigilii nie został  tu wskazany? Dlatego, że Grecy nie obchodzą Wigili tak jak Polacy. Nie ma tradycji zasiadania do wspólnej kolacji. Dniami odwiedzin są 25 i 26 grudnia. Dość specyficzna dla Grecji jest "obecność" Kalikantzari. Są to złośliwe, zezowate karły, demony lub ludzie którzy ulegli zwierzęcym pokusom. Stworzenia te w okresie Dodekaimero szczególnie intensywnie wychodzą z ukrycia i próbują dostać się do domów, aby uczestniczyć w świętach. Jednakże w sposób złośliwie kłopotliwy dla mieszkańców domostw. Do domów próbują przedostać się głównie przez kominy. Aby temu zapobiec w kominkach rozpala się drwa. Stworzenia te mają być źródłem wszelkich problemów i kłopotów, broją w kuchniach, rozsypują mąkę i cukier.  

Palenie w kominku w okresie Dodekaimero ma również związek z "ogrzewaniem Jezusa" w tym okresie. Szczególnie w części Macedonii tradycja zbierania w lesie "drewna chrystusowego" zachowała się do dziś.
Kolejną różnicą w porównaniu do naszego kraju jest to, że w Grecji Mikołaj prezentów w Boże Narodzenie nie przynosi. Święto Mikołaja czczone jest w dniu 6 grudnia. Jest on jednak patronem Grecji, żeglarzy i rybaków.

Źródło:
doświadczenia własne z podróży
O świętach greckich
Zante Magic - o greckich świętach i tradycjach